Quy trình bảo trì thiết bị PCCC định kỳ & Checklist toàn diện

Bảo trì thiết bị PCCC không phải thủ tục mang tính hình thức mà là “lá chắn sống còn” bảo vệ cả con người lẫn tài sản khi xảy ra sự cố cháy nổ. Chỉ một thiết bị kẹt van, một đầu phun tắc nghẽn hay một bình chữa cháy xì khí cũng có thể khiến toàn bộ hệ thống trở nên vô dụng trong khoảnh khắc nguy cấp.

Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ ý nghĩa của việc bảo trì, khung pháp lý đi kèm, quy trình bảo dưỡng từng thiết bị và đặc biệt là checklist kiểm tra PCCC định kỳ để chủ động đảm bảo an toàn cho công trình, gia đình và nơi làm việc!

1. Bảo trì thiết bị PCCC – Yếu tố sống còn để đảm bảo an toàn tuyệt đối

Trong công tác phòng cháy chữa cháy, thiết bị chỉ có giá trị khi hoạt động đúng thời điểm, đúng chức năng và đúng công suất. Hầu hết các sự cố nghiêm trọng đều ghi nhận chung một nguyên nhân thiết bị PCCC không được bảo trì định kỳ hoặc bảo trì thiết bị PCCC chỉ mang tính đối phó.

Những rủi ro phổ biến gồm:

• Bình chữa cháy hết áp, rò khí nhưng không ai biết.
• Đầu báo khói bám bụi, nhạy sai hoặc hoàn toàn không kích hoạt.
• Hệ thống chữa cháy vách tường bị khóa van, mất nước hoặc máy bơm không tự khởi động.
• Đầu phun Sprinkler bị che chắn hoặc hư hỏng trong nhiều năm.

Điểm chung là khi cần sử dụng thì thiết bị không hoạt động khiến 1 đám cháy nhỏ biến thành thảm họa lan nhanh trong vài phút. Vì thế, bảo trì thiết bị PCCC không chỉ là “nhiệm vụ kỹ thuật” mà là trách nhiệm pháp lý và nghĩa vụ an toàn.

2. Quy định pháp luật về kiểm tra bảo trì thiết bị PCCC định kỳ và hồ sơ bắt buộc

Đây là phần mà nhiều đơn vị thường xem nhẹ khi bảo trì thiết bị PCCC nhưng lại quyết định toàn bộ tính hợp pháp của việc vận hành hệ thống PCCC.

2.1. Chu kỳ kiểm tra theo quy chuẩn và tiêu chuẩn

Pháp luật quy định rõ về kiểm tra PCCC định kỳ:

• Hệ thống báo cháy tự động: Kiểm tra hàng tháng, bảo dưỡng 6 tháng/lần.
• Hệ thống chữa cháy vách tường: Chạy thử bơm hàng tuần, kiểm tra tổng thể mỗi 3-6 tháng.
• Bình chữa cháy: Cân kiểm tra trọng lượng, áp suất hàng tháng; nạp sạc bình chữa cháy tối đa mỗi 12-24 tháng tùy loại.
• Đèn EXIT – đèn sự cố: Thử sáng hàng tháng, thay pin định kỳ.
• Máy bơm chữa cháy: Chạy thử tải/không tải hàng tuần.

Mỗi công trình có thể áp dụng thêm bộ quy chuẩn riêng theo ngành nghề nhưng nguyên tắc chung là kiểm tra liên tục, bảo trì định kỳ và thay thế đúng hạn.

2.2. Hồ sơ: Giấy chứng nhận kiểm định PCCC và giá trị pháp lý

Bộ hồ sơ bắt buộc phải có:

• Giấy chứng nhận kiểm định PCCC cho bình chữa cháy, hệ thống đầu báo – đầu phun, van, ống,…
• Sổ kiểm tra bảo trì theo tháng, quý.
• Biên bản nghiệm thu thiết bị sau bảo dưỡng.
• Hồ sơ nạp sạc bình chữa cháy.
• Chứng nhận xuất xưởng – chứng nhận hợp quy đối với thiết bị mới.

Thiếu 1 trong các hồ sơ trên đồng nghĩa hệ thống không hợp lệ về pháp lý gây khó khăn khi nghiệm thu, kiểm tra hoặc khi xảy ra sự cố.

3. Quy trình bảo dưỡng chi tiết theo từng loại thiết bị

Đây là phần trọng tâm mà nhiều người hay bỏ qua vì nghĩ “thiết bị PCCC để im là được”. Thực tế ngược lại, thiết bị không hoạt động thường xuyên thì càng dễ hư hỏng âm thầm nên công tác bảo dưỡng, bảo trì thiết bị PCCC  cần được chú trọng.

3.1. Bảo dưỡng hệ thống báo cháy tự động

Hệ thống báo cháy gồm: Trung tâm, cảm biến khói – nhiệt, chuông đèn, Module. Quy trình bảo dưỡng:

• Kiểm tra nguồn điện chính, nguồn dự phòng, ắc quy.
• Làm sạch cảm biến tránh bụi, côn trùng gây báo giả hoặc không báo.
• Kiểm tra dây tín hiệu, chống đứt hoặc chập ngầm.
• Test báo cháy tại từng đầu báo.
• Kiểm tra kết nối với hệ thống chữa cháy, thang máy, cửa từ.
• Chỉ cần một cảm biến chết cũng làm cả khu vực mất khả năng cảnh báo sớm.

3.2. Quy trình bảo dưỡng bình chữa cháy và nạp sạc bình chữa cháy

Bình chữa cháy là thiết bị được dùng nhiều nhất nhưng cũng dễ hư nhất. Quy trình đầy đủ gồm:

• Kiểm tra ngoại quan: Móp, rò khí, rỉ sét.
• Cân trọng lượng bột hoặc CO2.
• Đo áp suất, đảm bảo kim ở vùng xanh.
• Tháo van kiểm tra gioăng, lò xo, chốt an toàn.
• Nạp sạc bình chữa cháy đúng tiêu chuẩn và cân lại sau khi nạp.
• Niêm phong và dán tem kiểm định.

Lỗi phổ biến nhất trong thực tế là bình được treo lên nhưng 10 năm không ai đụng đến.

3.3. Bảo dưỡng hệ thống chữa cháy vách tường và họng nước

Bao gồm các bước:

• Kiểm tra lực nước tại họng.
• Test bơm chính, bơm dự phòng và bơm jockey.
• Xem lại van khóa có đang mở hay bị khóa nhầm.
• Kiểm tra cuộn vòi, lăng phun, khớp nối có bị mục, rách không.
• Đảm bảo tủ PCCC không bị che chắn hoặc dùng làm kho chứa đồ.

Nhiều vụ cháy lớn trở nên nghiêm trọng chỉ vì van tủ chữa cháy bị khóa, khiến lực lượng ứng cứu tại chỗ không thể triển khai kịp thời.

Xem thêm: Cẩm nang lựa chọn thiết bị PCCC đạt chuẩn công nghệ mới

4. Lựa chọn đơn vị bảo trì thiết bị PCCC uy tín và cam kết chất lượng dịch vụ

4.1. Tiêu chí lựa chọn đơn vị bảo trì thiết bị PCCC có đầy đủ giấy phép và năng lực

Khi chọn đơn vị bảo trì, cần đảm bảo:

• Có giấy phép đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ PCCC.
• Có kỹ sư phụ trách chuyên môn ký tên chịu trách nhiệm.
• Có thiết bị kiểm định, dụng cụ đo chuyên dụng.
• Quy trình minh bạch, có biên bản nghiệm thu từng hạng mục.
• Có cam kết bồi thường khi gây hư hỏng thiết bị.
• Một đơn vị không đủ chuyên môn có thể khiến toàn bộ hệ thống trở nên tê liệt mà bạn không hay biết.

4.2. Cam kết chất lượng linh kiện thay thế và thiết bị mới

• Linh kiện có hóa đơn, chứng nhận hợp quy và giấy kiểm định.
• Bình chữa cháy, cảm biến, đầu phun phải là hàng chính hãng đúng tiêu chuẩn.
• Không dùng linh kiện thay thế kém chất lượng hoặc đã qua sử dụng.
• Có chế độ bảo hành rõ ràng sau khi bảo trì.

5. Checklist kiểm tra và hành động chủ động

Một checklist chuẩn giúp công trình không rơi vào trạng thái bảo trì thiết bị PCCC ình thức. Dưới đây là checklist cốt lõi cần duy trì:

• Kiểm tra bình chữa cháy hàng tháng: Trọng lượng, áp suất và niêm phong.
• Kiểm tra đầu báo khói – nhiệt và làm sạch định kỳ.
• Test hệ thống báo cháy và chuông đèn theo tuần, tháng.
• Chạy thử bơm chữa cháy, kiểm tra nguồn nước dự trữ.
• Kiểm tra tủ chữa cháy: Vòi, lăng, van và áp lực nước.
• Kiểm tra đèn EXIT – đèn sự cố.
• Rà soát đường thoát hiểm, loại bỏ vật cản.
• Cập nhật tem kiểm định, hồ sơ bảo trì và lịch nạp sạc bình chữa cháy.
• Đào tạo đội bảo trì thiết bị PCCC cơ sở và diễn tập định kỳ.
• Ghi hồ sơ, lưu nhật ký kiểm tra và đối chiếu với tiêu chuẩn pháp luật.

Tóm lại, bảo trì thiết bị PCCC không phải việc làm một lần rồi thôi mà là chu trình liên tục giúp công trình luôn trong tình trạng sẵn sàng ứng phó. Một thiết bị nhỏ hoạt động đúng lúc có thể cứu sống hàng chục người. Ngược lại, chỉ một lỗi nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả không thể cứu vãn. Chủ động kiểm tra, lựa chọn đơn vị uy tín và duy trì checklist rõ ràng chính là cách để đảm bảo an toàn, tuân thủ và bảo vệ chính bạn trong mọi tình huống.

Liên hệ ngay với Bảo Hộ Sambo để được tư vấn giải pháp bảo trì thiết bị PCCC hiệu quả tối ưu nhất!

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 19, Ngách 11, Ngõ 1295 Giải Phóng, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
• Điện thoại: 0965 996 288
• Website: https://www.baohosanboo.com/
• Email: sale.sanboo@gmail.com