Nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ là kiến thức cần thiết, đồng thời là “kim chỉ nam” giúp bạn và gia đình giữ vững sự sống khi đối mặt với thảm họa hỏa hoạn. Trong những khoảnh khắc sinh tử, chỉ một hành động đúng cũng có thể quyết định giữa sống và chết. Vậy làm sao để chủ động ứng phó? Hãy cùng tìm hiểu 5 nguyên tắc quan trọng nhất và một vài lưu ý mở rộng để đảm bảo an toàn tối đa cho bản thân trong mọi tình huống.
1. 5 nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ quan trọng mà bạn cần biết
1.1. Giữ bình tĩnh và nhận diện nguy cơ
Giữ vững tinh thần là nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ đầu tiên và quan trọng nhất. Khi phát hiện có dấu hiệu cháy – dù là mùi khét, khói hay âm thanh bất thường – bạn phải thật sự bình tĩnh. Việc hoảng loạn chỉ khiến bạn mất khả năng phán đoán và dễ mắc sai lầm.
Đánh giá nhanh tình hình: Ngay khi có cháy, hãy nhanh chóng:
- Xác định vị trí bắt đầu cháy.
- Nhận biết hướng lan của lửa và khói.
- Tìm lối thoát hiểm an toàn gần nhất.
Trong giai đoạn đầu, nếu đám cháy chưa lan rộng, bạn có thể tham gia xử lý tình huống cháy nổ như sử dụng bình chữa cháy hoặc ngắt cầu dao điện. Tuy nhiên, chỉ thực hiện nếu an toàn và không làm mất thời gian thoát hiểm.
1.2. Sử dụng lối thoát hiểm an toàn

Một nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ rất quan trọng là phải di chuyển nhanh chóng nhưng có kiểm soát đến lối thoát hiểm an toàn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các tòa nhà cao tầng hoặc không gian kín.
+ Tránh sử dụng thang máy:
Khi phát hiện cháy, nhiều người vì hoảng loạn đã chọn thang máy như một giải pháp nhanh chóng để thoát thân. Tuy nhiên, đây là một trong những sai lầm nguy hiểm nhất.
- Trong đám cháy, nguồn điện thường bị cắt khiến thang máy dừng đột ngột, kẹt giữa tầng, khiến người bên trong bị mắc kẹt không lối thoát.
- Khói độc có thể len vào buồng thang qua các khe hở, gây ngạt trong thời gian ngắn.
- Hệ thống điều khiển thang máy có thể bị chập cháy, gây cháy lan hoặc nổ.
Luôn ưu tiên sử dụng cầu thang bộ, nơi thông thoáng hơn và được thiết kế để thoát hiểm trong các tình huống khẩn cấp.
+ Kiểm tra cửa trước khi mở: Trước khi mở bất kỳ cánh cửa nào, hãy dùng mu bàn tay kiểm tra nhiệt độ tay nắm. Nếu nóng, không nên mở – phía sau có thể đang cháy dữ dội.
1.3. Bảo vệ hệ hô hấp và tránh khói độc
Khói trong đám cháy là “kẻ giết người thầm lặng”. Theo thống kê, có tới 80% ca tử vong do cháy nổ là vì ngạt khí, chứ không phải do lửa trực tiếp. Vì vậy, bảo vệ hệ hô hấp là một nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ không thể bỏ qua.
- Dùng khăn ướt hoặc áo ướt che kín mũi, miệng: Nếu không có mặt nạ phòng độc, hãy nhanh chóng lấy khăn, áo, hoặc bất kỳ mảnh vải nào nhúng nước, sau đó che mũi miệng. Cách này giúp lọc bụi khói và giữ đường thở thông thoáng trong quá trình di chuyển.
- Bò thấp dưới khói, tránh vùng cao: Khói độc thường bốc lên trên, vì vậy bạn nên bò sát sàn nhà – nơi không khí còn trong. Đây là một nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ rất quan trọng, đặc biệt trong nhà kín, hành lang hẹp hoặc chung cư.
- Di chuyển liên tục, không dừng lại giữa chừng: Khi đã có vật che mũi và cúi thấp người, hãy di chuyển nhanh nhưng chắc chắn về phía lối thoát hiểm an toàn. Dừng lại quá lâu có thể khiến bạn bị ngạt, hoặc mất phương hướng giữa khói dày đặc.

1.4. Không cố gắng mang theo tài sản và không quay trở lại đám cháy
Trong cơn hoảng loạn, nhiều người có xu hướng cố gắng thu gom những tài sản có giá trị hoặc những vật dụng cá nhân quan trọng. Đây là một nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ mà bạn tuyệt đối phải ghi nhớ: tính mạng con người là vô giá và quan trọng hơn bất kỳ tài sản nào. Việc cố gắng mang theo tài sản sẽ làm bạn mất thời gian quý báu để thoát khỏi nguy hiểm và có thể khiến bạn bị mắc kẹt trong đám cháy.
Tương tự, sau khi đã thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm, tuyệt đối không được quay trở lại đám cháy vì bất kỳ lý do gì, dù là để cứu người thân (hãy báo cho lực lượng cứu hỏa biết vị trí của họ) hay lấy lại tài sản. Môi trường bên trong đám cháy vô cùng nguy hiểm với nhiệt độ cao, khói độc và nguy cơ sập đổ. Hãy để công việc cứu hộ và dập lửa cho những người có chuyên môn.
Xem thêm: Sanboo mang đến giải pháp thang thoát hiểm giúp bảo vệ tính mạng trong mọi tình huống khẩn cấp
1.5. Gọi cứu hộ và hỗ trợ người khác khi an toàn
Một trong những nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là báo động và hỗ trợ người khác nếu có thể.
+ Gọi 114 – thông báo vị trí và tình trạng:
Ngay khi bạn đã đến nơi an toàn, hãy lập tức gọi lực lượng Cảnh sát PCCC theo số 114. Trình bày rõ vị trí, số tầng, tình trạng cháy, mức độ khói, và có hay không người bị kẹt bên trong. Đây là bước then chốt để cứu hộ đến đúng nơi, đúng lúc và triển khai phương án hiệu quả.
+ Hỗ trợ người yếu thế:
Trong quá trình di chuyển, nếu bạn đi cùng người già, trẻ nhỏ, người khuyết tật hoặc người đang hoảng loạn, hãy ưu tiên đưa họ ra ngoài trước. Tuy nhiên, chỉ hỗ trợ khi bạn cảm thấy thực sự đủ sức và không gây nguy hiểm cho cả hai. Một nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ cần nhớ là: không để lòng tốt khiến bạn rơi vào tình huống nguy hiểm hơn.

2. Những điều nên chuẩn bị trước để phòng cháy chữa cháy
Phòng cháy hơn chữa cháy – đây là câu nói quen thuộc và là một phần thiết yếu trong các nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ. Để không rơi vào thế bị động khi “giặc lửa” ập đến, bạn cần chuẩn bị sẵn sàng một số yếu tố ngay từ bây giờ:
2.1. Trang bị thiết bị phòng cháy tại gia đình và cơ quan
- Bình chữa cháy xách tay: Mỗi tầng nhà, khu vực bếp hoặc phòng làm việc nên có ít nhất một bình chữa cháy.
- Mặt nạ chống khói hoặc khăn chuyên dụng: Giúp bạn và các thành viên trong gia đình bảo vệ hệ hô hấp khi thoát hiểm.
- Đèn pin khẩn cấp: Trong trường hợp mất điện, đèn pin sẽ giúp bạn định hướng và tìm lối thoát hiểm an toàn.
- Thang dây thoát hiểm: Đặc biệt quan trọng với nhà cao tầng hoặc căn hộ không có ban công thoáng.
2.2. Tạo sơ đồ và lối thoát hiểm rõ ràng
- Đánh dấu lối thoát hiểm an toàn bằng đèn hoặc biển chỉ dẫn dạ quang.
- Dán sơ đồ thoát hiểm ở các khu vực dễ quan sát như hành lang, cửa chính hoặc cạnh cầu thang.
- Đảm bảo không gian thoát hiểm luôn thông thoáng, không bị chặn bởi đồ đạc hay vật dụng dễ cháy.
2.3. Tập huấn và diễn tập định kỳ
- Hướng dẫn thành viên trong gia đình – nhất là trẻ em – về xử lý tình huống cháy nổ cơ bản.
- Thực hành các tình huống giả lập để tạo phản xạ kịp thời khi có sự cố thật.
- Diễn tập định kỳ giúp bạn ghi nhớ thuần thục các nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ trong mọi hoàn cảnh.

3. Kết luận
Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tinh thần ứng phó bình tĩnh sẽ giúp bạn tăng cơ hội sống sót khi không may gặp phải hỏa hoạn. Hãy biến những nguyên tắc thoát hiểm khi có cháy nổ này thành phản xạ tự nhiên để bảo vệ chính mình và cộng đồng.
Và để việc phòng cháy, thoát hiểm trở nên hiệu quả hơn, trang bị thiết bị phòng cháy chữa cháy chất lượng là điều không thể thiếu. Tại Bảo hộ Sanboo, bạn có thể dễ dàng tìm thấy các sản phẩm thiết yếu như: mặt nạ phòng độc, thang dây thoát hiểm, và nhiều thiết bị hỗ trợ khác – phù hợp cho hộ gia đình, văn phòng, nhà xưởng và chung cư.
Đừng chờ đến khi “giặc lửa” ập đến mới vội vã tìm cách đối phó. Hãy để Bảo hộ Sanboo đồng hành cùng bạn từ hôm nay – trang bị đầy đủ, an tâm mỗi ngày!
Thông tin liên hệ:
- Điện thoại: 0965 996 288
- Website: https://baohosanboo.com/